Chỉ số AQI là gì? Tác động của chất lượng không khí đến sức khỏe

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí ngày càng trở nên nghiêm trọng, việc theo dõi chỉ số AQI (Air Quality Index – Chỉ số Chất lượng Không khí) quan trọng hơn bao giờ hết. Chỉ số này phản ánh mức độ sạch hay ô nhiễm của không khí, giúp mọi người có biện pháp bảo vệ sức khỏe phù hợp. Vậy chỉ số chỉ số không khí AQI là gì và ảnh hưởng như thế nào đến cuộc sống hàng ngày? Hãy cùng HAKAWA tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây!

1. Chỉ số AQI là gì?

AQI (Air Quality Index) là chỉ số đo lường chất lượng không khí, phản ánh mức độ ô nhiễm không khí và ảnh hưởng của không khí đến sức khỏe con người. Chỉ số này được tính dựa trên nồng độ của các chất ô nhiễm chính như PM2.5, PM10, CO, SO₂, NO₂, O₃ trong không khí.

Chỉ số AQI đặc biệt quan trọng vì nó cung cấp thông tin về những tác động tiêu cực tiềm ẩn của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe, ngay cả khi chỉ tiếp xúc trong thời gian ngắn hoặc kéo dài vài giờ đến vài ngày. Những tác động này có thể bao gồm các triệu chứng như kích ứng mắt, khó thở, các vấn đề về đường hô hấp, hoặc thậm chí làm trầm trọng thêm các bệnh mãn tính sẵn có. Do đó, việc nắm bắt và theo dõi chỉ số AQI là rất cần thiết để người dân có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình trước những tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí.

Tham khảo thêm: Bụi mịn PM10 là gì? Tác hại của bụi mịn PM10

Chỉ số AQI hay còn gọi là chỉ số chất lượng không khí

2. Thành phần cấu thành chỉ số chất lượng không khí AQI

Theo EPA (Cơ Quan Bảo Vệ Môi Trường Hoa Kỳ) đánh giá chỉ số AQI dựa trên 5 thành phần chính của ô nhiễm không khí, bao gồm: Ozone mặt đất (O₃), ô nhiễm phân tử hạt (PM), Carbon monoxide (CO), Sulfur dioxide (SO2) và Nitrogen dioxide (NO2).

Các thành phần này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và chỉ số AQI cung cấp thông tin về mức độ ô nhiễm không khí dựa trên sự kết hợp của các chất này. Thông qua việc đánh giá các thành phần ô nhiễm, AQI giúp chúng ta nhận biết các nguy cơ có thể xảy ra đối với sức khỏe sau khi tiếp xúc với không khí ô nhiễm.

3. Thang đo chỉ số chất lượng không khí 

Để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí và tác động của nó đến sức khỏe con người, chỉ số AQI (Air Quality Index) sử dụng một thang đo với các mức độ khác nhau, phản ánh rõ rệt sự thay đổi của chất lượng không khí. Thang đo này không chỉ cung cấp thông tin về tình trạng ô nhiễm mà còn đưa ra các khuyến nghị cụ thể về các biện pháp cần thực hiện tùy theo từng mức độ ô nhiễm.

4. 7 ảnh hưởng của chất lượng không khí đến sức khỏe

Chất lượng không khí kém có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe con người. Dưới đây là 7 tác động chính của ô nhiễm không khí:

• Các vấn đề về hô hấp: Ô nhiễm không khí, đặc biệt là các hạt mịn (PM2.5), có thể gây ra các bệnh lý như hen suyễn, viêm phổi, và COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính).
• Tăng nguy cơ bệnh tim mạch: Tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, bao gồm đau thắt ngực, đột quỵ và suy tim.
• Ảnh hưởng đến hệ thần kinh: Ô nhiễm không khí đã được nghiên cứu là yếu tố nguy cơ đối với các bệnh thần kinh, bao gồm mất trí nhớ, Alzheimer và các rối loạn thần kinh khác.
• Hệ miễn dịch yếu hơn: Chất lượng không khí kém làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể, khiến cơ thể dễ bị nhiễm trùng và các bệnh tật khác.
• Tăng nguy cơ ung thư: Các chất ô nhiễm trong không khí như benzen và formaldehyde đã được xác nhận là tác nhân gây ung thư, đặc biệt là ung thư phổi.
• Ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ em: Trẻ em, đặc biệt là trẻ nhỏ, có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng hơn từ ô nhiễm không khí, gây ra các vấn đề về hô hấp và làm suy giảm sự phát triển của phổi.
• Tác động đến thai kỳ: Phụ nữ mang thai tiếp xúc với ô nhiễm không khí có thể đối mặt với nguy cơ sinh non, thai nhi chậm phát triển hoặc các vấn đề sức khỏe liên quan đến sự phát triển của thai nhi.

5. Cần làm gì khi chỉ số AQI tăng cao

Khi chỉ số AQI tăng cao, việc bảo vệ sức khỏe khỏi không khí ô nhiễm trở nên vô cùng quan trọng. Để giảm thiểu tác động tiêu cực, bạn nên hạn chế tối đa việc ra ngoài, đặc biệt là ở những khu vực có mức độ ô nhiễm nặng. Nếu bắt buộc phải ra ngoài, hãy chọn thời điểm sáng sớm hoặc tối muộn, khi không khí thường ít ô nhiễm hơn. Đồng thời, việc đeo khẩu trang y tế là biện pháp cần thiết để bảo vệ hệ hô hấp.

Bên cạnh đó, việc đóng kín cửa sổ và cửa ra vào giúp ngăn chặn không khí ô nhiễm xâm nhập vào nhà. Sử dụng máy lọc không khí hoặc hệ thống lọc không khí trong nhà cũng là một cách hiệu quả để cải thiện chất lượng không khí trong không gian sống. Nếu bạn hoặc người thân trong gia đình xuất hiện các triệu chứng khó thở hoặc các vấn đề sức khỏe liên quan, hãy tìm kiếm sự tư vấn và chăm sóc y tế từ bác sĩ ngay lập tức.

> Mời tham khảo thêm về bài viết máy lọc không khí và máy lạnh có gì khác nhau?

Chỉ số AQI hay chỉ số ô nhiễm không khí là một công cụ quan trọng giúp chúng ta theo dõi và đánh giá chất lượng không khí xung quanh. Vì vậy, bạn nên cập nhật chỉ số AQI thường xuyên và thực hiện các biện pháp bảo vệ sức khỏe khi cần thiết. Bên cạnh đó, để bảo vệ sức khỏe cho bạn và gia đình, bạn nên cân nhắc và sử dụng máy lọc không khí HAKAWA – giải pháp hiệu quả giúp loại bỏ bụi mịn, vi khuẩn và các tác nhân gây ô nhiễm, mang đến không khí trong lành cho không gian sống của bạn.