Bạn có biết rằng độ pH của nước ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và sinh hoạt hằng ngày của mỗi gia đình? Từ việc uống nước, rửa mặt cho đến nấu ăn, mọi thứ đều có thể trở nên tốt hơn – nếu bạn hiểu rõ chỉ số pH của nguồn nước mình đang dùng.

Trong bài viết này, Hakawa Việt Nam sẽ chia sẻ đến bạn những cách đo độ pH của nước dễ áp dụng nhất – từ phương pháp thủ công đến thiết bị điện tử – để bạn chủ động kiểm tra và lựa chọn nguồn nước phù hợp cho nhu cầu hằng ngày.

Cách đo độ pH của nước

Đo độ pH của nước không chỉ dừng lại ở việc xác định nước có tính axit hay kiềm, mà còn giúp bạn hiểu sâu hơn về mức độ tinh khiết, độ an toàn và sự phù hợp của nguồn nước trong sinh hoạt hằng ngày.

1. Đo độ pH của nước bằng giấy quỳ tím

Sử dụng giấy quỳ tím để đo độ pH của nước

Trong số các phương pháp kiểm tra độ pH hiện nay, sử dụng giấy quỳ tím được xem là cách tiếp cận đơn giản và phổ biến nhất.

Đặc biệt phù hợp với những ai mới bắt đầu tìm hiểu hoặc cần đo nhanh tại nhà.

Cách đo độ pH của nước bằng giấy quỳ

Bước 1: Lấy một lượng nước vừa đủ vào cốc sạch – đây là mẫu nước bạn muốn kiểm tra.

Bước 2: Nhẹ nhàng nhúng giấy quỳ tím vào trong cốc nước khoảng 1–2 giây, sau đó lấy ra.

Bước 3: Quan sát màu sắc giấy quỳ vừa đổi và đối chiếu với bảng màu đo độ pH của nước để xác định mức độ axit hoặc kiềm.

Cách đọc kết quả độ pH từ giấy quỳ tím

Giấy chuyển sang đỏ: nước có tính axit (pH < 7)
Giấy chuyển sang xanh: nước có tính kiềm (pH > 7)
Không đổi màu rõ: nước có tính trung tính (pH = 7)

Ưu điểm và nhược điểm của giấy quỳ tím

Giấy quỳ tím là phương pháp có chi phí thấp, dễ dàng mua ở hiệu thuốc hoặc cửa hàng dụng cụ y tế, và rất đơn giản khi sử dụng. Người dùng chỉ cần nhúng vào mẫu nước và quan sát sự thay đổi màu sắc, phù hợp để kiểm tra nhanh nhiều loại mẫu nước khác nhau.

Tuy nhiên, nhược điểm lớn là kết quả chỉ mang tính định tính – bạn chỉ biết nước có tính axit, kiềm hay trung tính – chứ không thể xác định được con số pH cụ thể.

2. Dùng que thử pH của nước

Nếu bạn muốn một phương pháp đơn giản nhưng chính xác hơn giấy quỳ, que thử là lựa chọn đáng cân nhắc.

Phương pháp này đặc biệt phù hợp với người dùng gia đình, những ai muốn kiểm tra chất lượng nước sinh hoạt, nước uống hoặc nước giếng một cách nhanh chóng mà không cần đầu tư thiết bị điện tử.

Các bước thực hiện

Bước 1: Chuẩn bị mẫu nước cần đo, đổ vào một ly hoặc cốc sạch.

Bước 2: Nhúng đầu que thử pH vào mẫu nước trong khoảng 2–3 giây.

Bước 3: So sánh màu sắc vừa đổi với bảng màu pH đi kèm để xác định mức độ axit – kiềm của nước.

Sau khi sử dụng, hãy lau khô và bảo quản phần que còn lại trong bao bì kín, nơi khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp để đảm bảo chất lượng cho những lần đo tiếp theo.

Cách đọc độ pH của nước bằng que thử

Mỗi màu tương ứng với một mức pH cụ thể từ 0 đến 14.
Dễ dàng xác định độ pH chính xác hơn so với giấy quỳ.

Ưu điểm và nhược điểm của que thử pH

Que thử pH là một trong những công cụ kiểm tra độ pH khá chính xác và rất dễ sử dụng. Người dùng có thể dễ dàng tìm mua tại các cửa hàng dụng cụ xét nghiệm, với giá thành phải chăng và không yêu cầu kỹ thuật cao.

Tuy nhiên, độ tin cậy của kết quả vẫn phụ thuộc khá nhiều vào chất lượng que thử và độ tương phản của bảng màu. Nếu ánh sáng không đủ hoặc bảng màu bị nhòe, kết quả có thể sai lệch đáng kể.

3. Sử dụng bút đo độ pH của nước

Nếu bạn muốn đo nhanh, chính xác và tiện lợi, thì bút đo độ pH của nước là thiết bị không thể thiếu. Khác với giấy quỳ tím và que thử pH vốn phụ thuộc vào cảm quan và bảng màu, bút đo cho kết quả hiển thị dạng số rõ ràng, loại bỏ hoàn toàn sai số do nhìn màu bằng mắt.

Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai cần đo nhiều lần, thường xuyên hoặc yêu cầu độ chính xác cao – như trong phòng thí nghiệm, kiểm tra nước uống, nước lọc hoặc hồ cá cảnh cao cấp.

Các bước thực hiện

Bước 1: Chuẩn bị mẫu nước cần đo vào một cốc sạch.

Bước 2: Bật nguồn bút đo pH theo hướng dẫn sử dụng.

Bước 3: Nhúng đầu cảm biến của bút vào mẫu nước sao cho ngập phần điện cực.

Bước 4: Giữ nguyên trong vài giây để máy xử lý và hiển thị kết quả đo trên màn hình LCD.

Sau khi đo xong, lau khô đầu cảm biến bằng khăn mềm và cất thiết bị vào hộp bảo quản để giữ tuổi thọ và độ chính xác cho các lần đo tiếp theo.

Cách xem độ pH của nước từ bút đo pH

Màn hình sẽ hiển thị chính xác giá trị độ pH, ví dụ: 7.32 hoặc 6.85.
Có thể xác định rất rõ ràng độ pH đang nằm ở mức axit, trung tính hay kiềm.

Điểm mạnh và hạn chế của bút đo pH

Bút đo pH nổi bật nhờ khả năng cho kết quả chính xác cao, hiển thị nhanh chóng trên màn hình kỹ thuật số và không cần đối chiếu thủ công như các phương pháp dựa vào màu sắc. Thiết bị này dễ sử dụng, tiện lợi và có thể dùng lâu dài nếu được bảo quản đúng cách.

Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất là giá thành cao hơn so với các công cụ đo thủ công. Ngoài ra, người dùng cần thay pin định kỳ và hiệu chuẩn thiết bị để đảm bảo độ chính xác luôn được duy trì ổn định theo thời gian.

4. Đo độ pH của nước bằng dung dịch đổi màu

Sử dụng dung dịch đổi màu để kiểm tra pH của nước

Đây là phương pháp thú vị và hay được dùng cho các thí nghiệm đơn giản hoặc kiểm tra tại nhà. Khác với giấy quỳ, que thử hoặc bút đo pH – vốn yêu cầu thao tác kỹ hơn hoặc có thiết bị đi kèm – dung dịch đổi màu dễ sử dụng chỉ với vài giọt, không cần cảm biến điện tử hay bảng màu chi tiết.

Tuy độ chính xác không cao bằng bút đo, nhưng đây là lựa chọn tiết kiệm, nhanh gọn và trực quan nếu bạn chỉ cần đánh giá sơ bộ nước có tính axit hay kiềm trong các tình huống đơn giản tại nhà.

Cách đo độ pH của nước bằng dung dịch đổi màu

Bước 1: Nhỏ vài giọt dung dịch thử vào nước.

Bước 2: Quan sát màu sắc biến đổi.

Bước 3: So sánh với bảng màu đi kèm để biết giá trị pH.

Cách đọc kết quả từ dung địch đổi màu

Màu vàng cam, đỏ: pH thấp (axit)

Màu xanh lam, tím: pH cao (kiềm)

Màu xanh lá hoặc ngả vàng: gần trung tính

Ưu điểm và nhược điểm của dung dịch đổi màu

Dung dịch đổi màu là lựa chọn lý tưởng cho những ai cần kiểm tra độ pH nhanh chóng, thao tác đơn giản và không cần thiết bị hỗ trợ phức tạp. Chỉ với vài giọt dung dịch nhỏ vào mẫu nước, bạn đã có thể quan sát màu sắc để ước lượng được tính axit – kiềm của nguồn nước.

Tuy nhiên, vì phương pháp này phụ thuộc phần lớn vào cảm nhận màu sắc và điều kiện ánh sáng, nên kết quả có thể mang tính chủ quan và độ chính xác không cao bằng các thiết bị kỹ thuật số như bút đo.

5. Kiểm tra độ pH của nước bằng máy đo quang phổ

Sử dụng máy đo quang phổ để kiểm tra độ pH của nước

Máy đo quang phổ là thiết bị chuyên dụng trong phòng thí nghiệm hoặc các cơ sở kiểm nghiệm nước chuyên sâu, sử dụng công nghệ phân tích ánh sáng để xác định nồng độ các ion ảnh hưởng đến độ pH.

Phương pháp này mang lại độ chính xác rất cao, có thể đo được nhiều chỉ số cùng lúc, không chỉ riêng pH.

Các bước thực hiện

Bước 1: Chuẩn bị mẫu nước cần kiểm tra và các dung dịch chuẩn theo hướng dẫn của máy.

Bước 2: Cho mẫu nước vào buồng chứa mẫu hoặc ống nghiệm đi kèm.

Bước 3: Máy sẽ chiếu một chùm tia sáng có bước sóng xác định qua mẫu nước.

Bước 4: Dựa trên mức độ hấp thụ hoặc phát xạ ánh sáng, máy phân tích các thành phần hóa học trong nước.

Hệ thống xử lý sẽ hiển thị chỉ số pH cùng với các thông số liên quan như độ đục, hàm lượng kim loại nặng, v.v.

Cách xem độ pH của nước bằng máy quang phổ

Chỉ số pH được hiển thị trực tiếp trên màn hình thiết bị, với đơn vị chuẩn quốc tế.
Ngoài pH, bạn có thể xem được các chỉ số hóa học khác nếu cần.

Ưu điểm và hạn chế của máy đo quang phổ

Ưu điểm lớn nhất của máy đo quang phổ là độ chính xác tuyệt đối và khả năng phân tích đa thông số – rất cần thiết trong các ứng dụng y tế, nghiên cứu, sản xuất công nghiệp hoặc kiểm soát chất lượng nước sinh hoạt ở quy mô lớn.

Tuy nhiên, nhược điểm là chi phí đầu tư thiết bị cao, cần chuyên môn vận hành và không phù hợp với nhu cầu sử dụng cá nhân tại nhà.

Độ pH bao nhiêu là an toàn

Theo tài liệu của Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO) về độ pH trong nước uống, nước dùng để uống nên có độ pH nằm trong khoảng 6.5 đến 8.5. Đây là mức kiềm nhẹ trong thang đo độ pH của nước, an toàn cho sức khỏe và giúp các tế bào hoạt động tốt hơn.

Nước có độ pH dưới 6.5 có thể chứa các kim loại nặng, chỉ số TDS cao, gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nước có độ pH trên 8.5 có tính kiềm mạnh, có thể gây khó chịu, rối loạn điện giải nếu dùng trong lâu dài.

Sử dụng nước ion kiềm có độ pH từ 7.0 đến 8.5 có thể hỗ trợ bạn:

Hỗ trợ dạ dày khỏe mạnh, giảm nguy cơ viêm loét

Nước kiềm với độ pH từ 8.0 – 8.5 được xem là “người bạn đồng hành” lý tưởng cho những ai thường xuyên gặp vấn đề về dạ dày. Nhờ khả năng trung hòa axit dư thừa trong cơ thể, loại nước này giúp làm dịu niêm mạc dạ dày, giảm nguy cơ viêm loét và ngăn ngừa sự hoạt động của pepsin – một loại enzym liên quan đến tổn thương tiêu hóa.

Tăng cường khả năng phòng bệnh mãn tính

Nước có độ pH cao thường đi kèm với đặc tính chống oxy hóa mạnh, giúp trung hòa các gốc tự do – nguyên nhân chính gây lão hóa và nhiều bệnh lý nguy hiểm như tiểu đường, huyết áp cao hay tim mạch. Uống nước kiềm mỗi ngày là một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để bảo vệ cơ thể từ bên trong.

Phục hồi năng lượng, hỗ trợ xương chắc khỏe

Không chỉ giúp cân bằng axit – kiềm trong chế độ ăn hiện đại nhiều thịt đỏ, nước kiềm còn hỗ trợ tăng mật độ xương và giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực từ thói quen ăn uống không lành mạnh.

Đặc biệt, với những người thường xuyên vận động mạnh hoặc chơi thể thao, nước kiềm còn giúp bù nước nhanh, tăng cường thể lực và phục hồi năng lượng hiệu quả.

Cách sử dụng nước với các độ pH khác nhau tại nhà

Sau khi đã tìm hiểu chi tiết về những phương pháp xác định độ pH của nước, điều quan trọng tiếp theo là hiểu cách sử dụng từng mức pH sao cho đúng mục đích. Mỗi giá trị pH không chỉ là một con số – mà còn mang đến những công dụng riêng, phù hợp với nhu cầu sinh hoạt và chăm sóc sức khỏe khác nhau.

Độ pH	Phân loại nước	Ứng dụng	Lưu ý
2.5–4.5	Nước axit mạnh	Khử trùng, làm sạch bề mặt, tẩy rửa nhà bếp, vệ sinh vật dụng	Không dùng để uống; tính axit mạnh, có thể ăn mòn nếu tiếp xúc lâu
5.0–6.5	Nước axit nhẹ	Rửa mặt, làm sạch da nhạy cảm, chăm sóc tóc hoặc vệ sinh vùng kín	Nước axit nhẹ, không thích hợp để uống thường xuyên
7.0–8.5	Nước kiềm nhẹ	Uống hằng ngày, pha sữa, nấu ăn, hòa tan thuốc hoặc vitamin	Được xem là độ pH lý tưởng cho nước uống sinh hoạt hằng ngày
9.0–9.5	Nước kiềm mạnh	Pha trà, cà phê, detox, trung hòa axit trong cơ thể, hỗ trợ tiêu hóa	Chỉ nên sử dụng nước kiềm cao theo chỉ dẫn, không nên uống quá nhiều
Trên 10	Nước kiềm cực mạnh	Không được uống	Chỉ dùng như là chất tẩy rửa để rửa thực phẩm, chén bát, vệ sinh nhà cửa, đồ dùng cá nhân,…

Hiểu rõ về cách sử dụng nước tùy thuộc vào độ pH giúp bạn tận dụng hiệu quả công dụng của nước và đảm bảo sử dụng nguồn nước an toàn cho sức khỏe.

Thông qua bài viết này, Hakawa Việt Nam mong rằng bạn đã hiểu rõ về cách đo độ pH của nước và sử dụng hiệu quả, nếu bạn muốn chủ động điều chỉnh độ pH của nước hiệu quả ngay tại nhà, hãy tham khảo ngay máy lọc nước điện giải ion kiềm của Hakawa để tạo nguồn nước cho sinh hoạt hằng ngày.