Nước khoáng là gì? Lợi ích và những LƯU Ý khi sử dụng

Nước khoáng là một trong những loại nước uống phổ biến, được nhiều gia đình Việt Nam tin dùng mỗi ngày. Nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu hết về  nước khoáng, những lợi ích, rủi ro của loại nước này. Vậy Nước khoáng là gì? Có nên uống thường xuyên không?

Hãy cùng Hakawa Việt Nam khám phá sự thật đằng sau loại nước tự nhiên này và tìm ra cách tận dụng tối đa nước khoáng để chăm sóc sức khỏe cho cả gia đình.

Nước khoáng là gì?

Theo Tổ chức Y Tế Thế Giới (WHO), nước khoáng là loại nước tự nhiên từ mạch nước ngầm, chứa khoáng chất ổn định như canxi, magie, kali, bicarbonate… và đảm bảo an toàn vi sinh học. Không giống nước lọc công nghiệp, nước khoáng không qua xử lý hóa học, giữ nguyên tính tự nhiên.

Ở Việt Nam, nước khoáng đóng chai phải tuân thủ QCVN 6-1:2010/BYT – quy định về nguồn gốc và chất lượng khoáng

Nước khoáng tinh khiết được tạo ra như thế nào

Nước được hình thành tự nhiên khi nước mưa thấm sâu vào mặt đất, chảy qua các tầng đất đá và hấp thụ các khoáng chất tự nhiên như Canxi, Magie, Kali. Từ đó tạo nên mạch nước ngầm tinh khiết, giàu khoáng. Sau đó, các doanh nghiệp khai thác nước khoáng và phân phối ra thị trường.

Khoáng chất trong nước khoáng

Thành phần khoáng chất trong nước khoáng tự nhiên rất phong phú và đa dạng, tùy thuộc vào nguồn nước ngầm và các tầng địa chất mà nước chảy qua trong quá trình hình thành. Điều này tạo nên sự khác biệt về giá trị dinh dưỡng giữa các dòng nước.

Theo Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nước khoáng tự nhiên thường chứa nhiều khoáng chất thiết yếu, mang lại lợi ích quan trọng cho sức khỏe toàn diện. Các khoáng chất phổ biến nhất trong nước khoáng bao gồm:

• Canxi: Giúp xương và răng chắc khỏe, hỗ trợ hoạt động cơ bắp.
• Magiê: Tham gia điều hòa chức năng thần kinh và cân bằng co cơ.
• Natri: Duy trì cân bằng nước, điện giải và hỗ trợ ổn định huyết áp.
• Bicarbonate: Giúp trung hòa axit dư thừa, hỗ trợ duy trì độ pH ổn định trong cơ thể.
• Kali: Hỗ trợ hoạt động tế bào, điều hòa nhịp tim và huyết áp.
• Silica: Được cho là giúp tăng độ đàn hồi của da và hỗ trợ hình thành collagen.

Tùy vào từng mạch nước ngầm, thành phần khoáng có thể thay đổi đáng kể — chính điều này tạo nên sự khác biệt về hương vị, lợi ích sức khỏe với từng đối tượng sử dụng.

So sánh với nước lọc, nước ion kiềm, và nước hydrogen

Nước khoáng, nước lọc, nước ion kiềm và nước hydrogen là những loại nước phổ biến, được tin tưởng và sử dụng trên thế giới. Vậy đâu là sự khác nhau giữa các loại nước này?

Hiểu rõ về những loại nước này sẽ cho bạn cái nhìn tổng quan hơn, từ đó lựa chọn loại nước uống phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bạn và gia đình.

Tiêu chí	Nước khoáng	Nước tinh khiết	Nước ion kiềm	Nước hydrogen
Nguồn gốc	Mạch nước ngầm tự nhiên, giàu khoáng chất	Nước máy/giếng lọc bằng màng RO	Nước lọc được điện phân để tạo pH kiềm nhẹ	Nước lọc được điện phân hoặc bổ sung hydrogen hòa tan
Độ pH	7.5 – 8.5	Khoảng 7.0	8.5 – 9.5	7.0 – 8.5
Khoáng chất	Giàu khoáng tự nhiên như Ca, Mg, K, Na	Không còn khoáng (lọc sạch hoàn toàn)	Giữ được khoáng hoặc bổ sung sau lọc	Có thể giữ hoặc bổ sung khoáng, tùy công nghệ
Hydrogen	Không có	Không có	Có thể có (thấp)	Cao (600–1600 ppb), hỗ trợ chống oxy hóa

Trong đó từng loại nước phù hợp với nhu cầu khác nhau của con người:

Nước khoáng: Phù hợp với người trưởng thành, vận động nhiều, người thiếu khoáng hoặc có nhu cầu hỗ trợ xương khớp.

• Bổ sung khoáng tự nhiên thiết yếu
• Không phù hợp với người bị bệnh thận, cao huyết áp hoặc trẻ sơ sinh nếu natri quá cao.

Nước tinh khiết (RO): Lựa chọn an toàn phổ biến cho mọi đối tượng, đặc biệt là trẻ em và người bệnh.

• Sạch hoàn toàn
• Không còn khoáng – nên bổ sung qua ăn uống.

Nước ion kiềm: Thường dùng để cân bằng axit-kiềm, hỗ trợ tiêu hóa, phù hợp với người ăn uống nhiều đạm, acid.

• Cân bằng pH
• Nên dùng đúng liều, tránh lạm dụng.

Nước hydrogen: Dành cho người quan tâm đến sức khỏe tế bào, muốn phòng ngừa lão hóa, tim mạch.

• Chống oxy hóa mạnh
• Giá thành cao, cần thiết bị chuyên biệt.

Hãy chọn loại nước phù hợp với nhu cầu sức khỏe và tài chính của gia đình bạn.

Công dụng của nước khoáng là gì

Mặc dù thành phần khoáng chất trong nước khoáng tự nhiên có thể khác nhau tùy thuộc vào nguồn nước và địa tầng, nhiều thương hiệu uy tín hiện nay đã áp dụng quy trình chuẩn hóa nhằm đảm bảo hàm lượng khoáng ổn định, phù hợp với tiêu chuẩn an toàn và lợi ích sức khỏe.

Chính sự kết hợp giữa khoáng chất tự nhiên và kiểm soát chất lượng này giúp nước khoáng trở thành nguồn bổ sung dinh dưỡng thiết yếu cho cơ thể. Dưới đây là một số lợi ích của nước khoáng.

1. Giúp bạn có làn da trẻ, đẹp

Nước khoáng tự nhiên giàu silica – một loại khoáng chất hỗ trợ sản sinh collagen, giúp da căng mịn và tăng độ đàn hồi. Khi uống đều đặn, silica trong nước khoáng giúp:

• Cải thiện độ ẩm và đàn hồi của da
• Làm chậm quá trình xuất hiện nếp nhăn
• Bảo vệ da trước tác động oxy hóa từ môi trường

Theo nghiên cứu đăng trên Archives of Dermatological Research (2009), bổ sung silica tự nhiên giúp cải thiện độ đàn hồi và độ ẩm của da, đồng thời hỗ trợ tái tạo cấu trúc nền, ngăn ngừa sự xuất hiện của nếp nhăn sớm.

Việc cấp nước khoáng đều đặn không chỉ làm đẹp da từ bên trong mà còn tăng cường khả năng chống lại các tác nhân gây hại từ môi trường.

2. Giúp xương chắc khỏe, phòng ngừa loãng xương

Các khoáng chất như canxi, magiê và bicarbonate trong nước khoáng là “bộ ba” hỗ trợ bộ khung xương bền vững:

• Canxi: Thành phần chính cấu tạo xương
• Magiê: Giúp hấp thụ canxi hiệu quả hơn
• Bicarbonate: Trung hòa axit, làm chậm quá trình hủy xương tự nhiên

Một nghiên cứu (Journal of Reproductive Medicine, 1990) cho thấy: phụ nữ sau mãn kinh dùng nước khoáng giàu magiê + canxi có thể tăng 11% mật độ xương so với người chỉ dùng canxi đơn lẻ.

Sử dụng nước khoáng giàu canxi – magie – bicarbonate đều đặn chính là giải pháp tự nhiên giúp bảo vệ mật độ xương theo thời gian.

3. Ổn định huyết áp và hỗ trợ sức khỏe tim mạch

Sự kết hợp tự nhiên của canxi, magiê, và kali trong nước khoáng góp phần:

• Điều hòa nhịp tim
• Giảm áp lực lên thành mạch
• Thải bớt natri dư thừa – nguyên nhân gây tăng huyết áp

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (AHA), dinh dưỡng giàu magiê, canxi và kali là chìa khóa giúp phòng tránh cao huyết áp và đột quỵ.

4. Hỗ trợ bạn giảm cân

Bên cạnh các lợi ích về xương, da và tim mạch, nước khoáng còn hỗ trợ kiểm soát cân nặng một cách tự nhiên nhờ:

• Nước giúp tạo cảm giác no. 
• Magiê cải thiện tốc tốc độ trao đổi chất. 
• Bicarbonate giúp trung hòa dạ dày.

Theo tạp chí Obesity (2010), người uống nước trước bữa ăn giảm được đáng kể lượng calo tiêu thụ so với nhóm không uống.

Sử dụng nước khoáng một cách khoa học, kết hợp cùng chế độ ăn uống cân bằng và luyện tập thể thao, sẽ giúp bạn duy trì vóc dáng khỏe mạnh lâu dài.

Những điều cần lưu ý khi dùng nước khoáng

Mặc dù nước khoáng thiên nhiên mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ bù khoáng, hỗ trợ hệ tiêu hóa đến bảo vệ xương khớp, nhưng việc sử dụng không đúng cách cũng có thể dẫn đến những tác động không mong muốn.

Tùy theo nhu cầu và sức khỏe của bạn, việc lựa chọn loại nước phù hợp và kiểm soát lượng tiêu thụ hằng ngày là rất quan trọng. Để tối ưu hóa lợi ích và tránh các rủi ro tiềm ẩn, bạn nên lưu ý một số điểm sau khi sử dụng loại nước này trong chế độ sinh hoạt hằng ngày.

1. Khi nào nên hạn chế uống nước khoáng?

Một số nhóm đối tượng nhạy cảm với hàm lượng khoáng cao nên cẩn trọng khi sử dụng nước khoáng mỗi ngày:

• Người cao huyết áp: Cần tránh nước khoáng có hàm lượng natri cao, vì natri dư thừa dễ làm tăng huyết áp và gây áp lực cho tim mạch.
• Người bệnh thận: Thận yếu sẽ gặp khó khăn trong việc lọc khoáng dư, đặc biệt là canxi và magie. Việc uống nước khoáng không kiểm soát có thể gây rối loạn điện giải, phù nề hoặc tăng gánh nặng cho thận.
• Phụ nữ mang thai: Trong thai kỳ, nhu cầu khoáng thay đổi và cần kiểm soát natri nghiêm ngặt hơn, đặc biệt với thai phụ có tiền sử phù nề, tiền sản giật hoặc huyết áp thai kỳ.

Lời khuyên từ Hakawa: Trong các trường hợp này, nên chọn loại nước khoáng nhẹ (low mineral), natri thấp dưới 20 mg/L, và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu dùng thường xuyên.

2. Cẩn trọng với chai nhựa

Không chỉ nước bên trong, bao bì chai cũng là yếu tố cần quan tâm. Khi chai nước tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp hoặc để trong môi trường nhiệt độ cao như xe hơi, các hợp chất hóa học như BPA (Bisphenol A) trong nhựa có thể thẩm thấu vào nước.

Theo cảnh báo từ FDA (Hoa Kỳ), tiếp xúc lâu dài với nhựa BPA có thể ảnh hưởng đến: Hệ nội tiết (hormone), huyết áp và tim mạch, và tăng nguy cơ một số bệnh mãn tính

Để đảm bảo an toàn:

• Không để chai nước khoáng ngoài trời nắng hoặc trong cốp xe
• Không tái sử dụng chai nhựa quá nhiều lần
• Ưu tiên các sản phẩm có chứng nhận an toàn bao bì, hoặc chai thủy tinh

3. Không dùng nước khoáng thay nước lọc hoàn toàn

Một số người có thói quen chỉ uống nước khoáng, cho rằng “nước khoáng tốt thì càng uống nhiều càng tốt”. Nhưng điều này có thể gây áp lực cho thận, làm mất cân bằng khoáng, và tăng nguy cơ lắng đọng canxi/magie trong cơ thể.

Cách dùng hợp lý:

• Luân phiên giữa nước khoáng và nước tinh khiết
• Dùng nước khoáng vào thời điểm thích hợp, ví dụ sau vận động, khi cơ thể mất điện giải.
• Kết hợp thêm nước trái cây, nước hydrogen, ion kiềm… để đa dạng hóa nguồn nước tốt cho cơ thể

Nên chọn loại nước nào phù hợp với bạn?

Mỗi loại nước uống đều có những đặc tính riêng, phù hợp với những nhu cầu sức khỏe và lối sống khác nhau. Việc lựa chọn loại nước phù hợp cần dựa trên mục tiêu sức khỏe cá nhân, cũng như mức độ chủ động bạn mong muốn trong việc kiểm soát chất lượng nguồn nước hàng ngày.

1. Nước khoáng thiên nhiên

Nếu bạn là người thường xuyên vận động, chơi thể thao, hoặc đơn giản là có chế độ ăn thiếu khoáng chất, nước khoáng thiên nhiên có thể là lựa chọn lý tưởng. Nhờ chứa nhiều khoáng chất tự nhiên như canxi, magie, kali và bicarbonate, nước khoáng giúp bù khoáng, hỗ trợ hệ thần kinh, xương khớp và cải thiện trao đổi chất. 

Tuy nhiên, nếu bạn có tiền sử bệnh thận, cao huyết áp hoặc đang trong thai kỳ, thì việc uống nước khoáng cần có sự chọn lọc kỹ càng – hãy ưu tiên các loại nước khoáng nhẹ (low mineral), đặc biệt là loại có hàm lượng natri thấp.

2. Nước lọc (nước tinh khiết)

Nước tinh khiết được xem là giải pháp an toàn, cơ bản và dễ tiếp cận nhất. Các công nghệ lọc như RO hoặc Nano giúp loại bỏ đến hơn 99% vi khuẩn, kim loại nặng và tạp chất, phù hợp với mọi đối tượng từ trẻ nhỏ đến người cao tuổi. 

Tuy nhiên, vì đã loại bỏ gần như toàn bộ khoáng chất tự nhiên, nước tinh khiết không có giá trị bổ sung dinh dưỡng – do đó nên được kết hợp với chế độ ăn cân bằng hoặc bổ sung bằng các loại nước chức năng khác.

3. Nước ion kiềm

Nếu bạn thường ăn uống nhiều đạm, dầu mỡ, hoặc hay bị đầy hơi, khó tiêu, nước điện giải sẽ là một lựa chọn phù hợp. Nước này có độ pH cao tự nhiên, giúp trung hòa axit trong dạ dày, cải thiện hệ tiêu hóa và hỗ trợ cân bằng nội môi trong cơ thể. Đây là loại nước đang ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt với những người muốn chăm sóc sức khỏe theo hướng phòng ngừa thay vì điều trị.

4. Nước hydrogen

Nước hydrogen là giải pháp cải thiện sức khỏe tế bào, làm đẹp da, chống lão hóa, hoặc hỗ trợ tim mạch. Nhờ chứa hàm lượng phân tử hydro hòa tan cao – một chất có khả năng chống oxy hóa mạnh – nước hydrogen được xem là giải pháp tiên tiến giúp bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do, giảm viêm và hỗ trợ tăng cường sức khỏe tổng thể.

Dù bạn chọn loại nước nào, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sức khỏe và khả năng kiểm soát chất lượng nước mỗi ngày. Nếu bạn đang cân nhắc về việc sử dụng nước điện giải cho gia đình, hãy tìm hiểu thêm về công dụng của máy lọc nước ion kiềm để hiểu rõ hơn vì sao công nghệ này đang trở thành xu hướng chăm sóc sức khỏe chủ động tại nhiều quốc gia.