Người suy thận uống nước kiềm được không ? Là LỢI hay HẠI ?

Người suy thận uống nước kiềm được không? Khi thận suy giảm, việc duy trì cân bằng nước và điện giải rất quan trọng. Cùng Hakawa tìm hiểu giải đáp toàn diện dựa trên khoa học và ý kiến chuyên gia trong bài viết sau đây.

Người suy thận uống nước kiềm được không?

Một số chuyên gia cho rằng người suy thận có thể cân nhắc sử dụng nước ion kiềm, nhưng cần tùy theo tình trạng bệnh cụ thể và có hướng dẫn từ bác sĩ.

Nước ion kiềm được biết đến với khả năng chống oxy hóa và trung hòa axit. Tuy nhiên, với người có chức năng lọc thận suy giảm, việc hấp thụ lượng khoáng trong nước này có thể dẫn đến rối loạn điện giải nếu không được kiểm soát.

Người bệnh thận không bắt buộc kiêng hoàn toàn nước ion kiềm, nhưng cần sử dụng thận trọng và có tư vấn chuyên môn y tế.

Nước kiềm ảnh hưởng đến thận như thế nào?

Một số tác động của nước kiềm đối với thận mà bạn phải biết trước khi sử dụng nước kiềm:

Độ pH nước kiềm ảnh hưởng đến chức năng lọc của thận

Khi tìm hiểu người suy thận uống nước kiềm được không, không thể bỏ qua vai trò của độ pH trong quá trình điều hòa nội môi. Thận là cơ quan có vai trò chính trong việc điều hòa pH của máu, lọc bỏ các ion dư thừa như H+, NH4+ và các chất độc hại ra khỏi cơ thể. Khi người bệnh sử dụng nước có độ kiềm cao (pH > 9.5), thận phải làm việc nhiều hơn để duy trì sự ổn định của môi trường nội bào, đặc biệt là ở những người có chức năng thận suy giảm.

Tuy nhiên, nếu dùng đúng cách và đúng liều lượng, nước ion kiềm có thể hỗ trợ cân bằng axit nhẹ trong một số trường hợp, tuy nhiên hiệu quả cần được đánh giá cẩn thận theo từng giai đoạn bệnh.

Theo Nghiên cứu đăng trên tạp chí “Kidney and Blood Pressure Research” (2010) cho thấy việc duy trì cân bằng acid–base trong cơ thể người suy thận có thể giúp làm chậm tiến trình suy giảm chức năng thận.

Cân bằng kiềm toan ở người suy thận bằng nước ion kiềm

Ở người suy thận, cơ thể dễ bị nhiễm toan chuyển hóa do khả năng đào thải axit giảm. Nước ion kiềm có thể hỗ trợ trung hòa axit, hỗ trợ chức năng thận, giúp giảm bớt áp lực này ở giai đoạn nhẹ hoặc trung bình của bệnh, nhưng nếu lạm dụng hoặc dùng không kiểm soát, nguy cơ mất cân bằng kiềm toan sẽ tăng lên, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như tăng kali máu, rối loạn nhịp tim, phù nề, thậm chí suy tim. Độ pH cao cũng chính là yếu tố khiến nước ion kiềm không được khuyến nghị để pha sữa công thức cho trẻ nhỏ

Trong nghiên cứu được công bố trên “Kidney and Blood Pressure Research” năm 2010, các nhà khoa học ghi nhận rằng nghiên cứu gợi ý rằng việc cân bằng kiềm toan có thể giúp kiểm soát diễn tiến bệnh thận ở giai đoạn đầu, tuy nhiên đây không phải là phương pháp điều trị thay thế.

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng duy trì cân bằng acid–base ở bệnh nhân suy thận có thể giúp làm chậm tiến trình suy giảm chức năng lọc. Vì vậy, người suy thận uống nước kiềm được không nên được đặt trong bối cảnh tổng thể, gồm chế độ ăn, mức lọc cầu thận, chỉ số kali và hướng dẫn y tế.

Nước kiềm hóa giúp giảm nguy cơ bị sỏi thận

Một khía cạnh khác để xem xét trong việc đánh giá người suy thận uống nước kiềm được không là khả năng hình thành sỏi. Theo nghiên cứu đăng trên “Urological Research” năm 2015 cho thấy việc điều chỉnh pH nước tiểu từ 5.5 lên khoảng 6.5 bằng cách bổ sung nguồn nước kiềm nhẹ hoặc thực phẩm giàu kiềm đã góp phần giảm nguy cơ kết tinh sỏi ở một số trường hợp.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng môi trường nước tiểu quá kiềm (pH > 7.5) lại là điều kiện thuận lợi để hình thành sỏi canxi phosphate, một loại sỏi khác phổ biến ở bệnh nhân thận mạn. Vì vậy, lợi ích giảm nguy cơ sỏi chỉ đạt được khi độ pH nước tiểu được duy trì trong ngưỡng an toàn và phù hợp với thể trạng từng người.

Xem thêm: Nước ion kiềm pH 9.5 là gì?

Người bị suy thận uống nước kiềm sao cho đúng?

Việc sử dụng nước ion kiềm ở người suy thận cần dựa trên giai đoạn bệnh và phải có sự đồng thuận của bác sĩ chuyên khoa:

Giai đoạn nhẹ cấp độ 1 – 2 

Khi eGFR (mức lọc cầu thận, eGFR: estimated Glomerular Filtration Rate) ≥ 90, chức năng thận gần như bình thường, người bệnh có thể xem xét sử dụng nước ion kiềm pH 8.0 – 8.5 với lượng hợp lý từ 1.5 đến 2 lít mỗi ngày. Tuy nhiên, cần theo dõi định kỳ các chỉ số như kali huyết, bicarbonate và creatinin để đảm bảo an toàn.

Giai đoạn trung bình mức độ 3 – 4

Khi bệnh chuyển sang giai đoạn 2, mức lọc cầu thận giảm xuống còn 60 – 89, lúc này thận đã bắt đầu suy yếu. Người bệnh nên hạn chế lượng nước còn khoảng 1.2 đến 1.5 lít mỗi ngày, chỉ nên sử dụng nước có độ kiềm nhẹ (pH dưới 8.5) và không uống khi bụng đói. Sự ổn định của môi trường điện giải và mức lọc cầu thận nên được theo dõi mỗi 3 tháng một lần.

Bạn nên giám sát lượng nước tiêu thụ hàng ngày theo hướng dẫn của chuyên gia y tế. Hakawa khuyến nghị bạn sử dụng máy có hiển thị pH và kiểm soát khoáng.

Giai đoạn nặng mức độ 5 hoặc chạy thận

Từ giai đoạn 3 trở đi, eGFR dưới 60, bệnh có thể gây nguy hiểm. Một số chuyên gia y tế lưu ý rằng ở giai đoạn bệnh nặng, việc sử dụng nước ion kiềm cần hết sức thận trọng và nên hạn chế nếu không được chỉ định cụ thể

Theo PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng (Bệnh viện Bạch Mai), nước ion kiềm có thể hỗ trợ điều chỉnh kiềm toan nhẹ ở bệnh nhân thận mạn giai đoạn đầu. Tuy nhiên, ở các giai đoạn sau, lợi ích này không còn rõ rệt và thậm chí có thể gây phản tác dụng nếu dùng sai cách.

Lưu ý quan trọng khi người suy thận uống nước ion kiềm

3 lưu ý cực kỳ quan trọng khi người suy thận uống nước ion kiềm:

Nên uống nước ion kiềm khi nào

Thời điểm uống nước cũng là yếu tố then chốt trong việc giảm gánh nặng cho thận. Người suy thận nên uống nước ion kiềm sau ăn khoảng 30 đến 60 phút để giảm tác động lên môi trường axit của dạ dày. Tránh uống nước ion kiềm vào sáng sớm khi bụng rỗng hoặc ngay trước bữa ăn. Vào buổi tối, không nên uống sau 20h để tránh tình trạng tiểu đêm và làm tăng áp lực lọc cho thận trong lúc nghỉ ngơi.

Xem thêm: nước kiềm 11.5 là gì ?

Độ pH nào của nước kiềm phù hợp cho người bệnh thận

Để tối ưu lợi ích mà vẫn đảm bảo an toàn, người suy thận uống nước kiềm được không phụ thuộc vào độ pH lý tưởng trong khoảng 7.5 đến 8.5 Đây là khoảng pH đủ để trung hòa lượng axit nội sinh nhẹ mà không làm thay đổi mạnh mẽ hệ đệm trong máu. Nước có pH > 9.0 nên tránh tuyệt đối, đặc biệt ở những người có rối loạn điện giải, tăng huyết áp hoặc những người có trong danh sách những ai không nên uống nước ion kiềm. Nếu sử dụng máy lọc nước ion kiềm tại nhà, nên chọn chế độ “nước uống hàng ngày” hoặc chế độ có thể điều chỉnh linh hoạt.

Người suy thận có nên dùng máy lọc nước ion kiềm không

Máy lọc nước ion kiềm là một thiết bị hữu ích cho người khỏe mạnh hoặc có bệnh lý nhẹ được kiểm soát. Tuy nhiên, với người suy thận, việc sử dụng máy lọc nước ion kiềm cần có sự tư vấn từ chuyên gia y tế. Nếu gia đình có người suy thận, nên sử dụng máy có chứng nhận y tế, hiển thị rõ mức pH, và có khả năng tạo nước trung tính khi cần.

Các giải pháp thay thế nước kiềm cho người suy thận

Khi nghi ngờ người suy thận uống nước kiềm được không, có thể cân nhắc các loại nước khác. Tuy nhiên, mỗi loại cũng có những lưu ý riêng về thành phần khoáng chất và hàm lượng kali, đặc biệt quan trọng ở các giai đoạn suy thận nặng.

Người suy thận uống nước dừa được không?

Nước dừa là loại nước giải khát tự nhiên, giàu kali, magie và các chất điện giải. Tuy nhiên, người suy thận nên hạn chế hoặc tránh uống nước dừa, đặc biệt là ở giai đoạn bệnh trung bình đến nặng. Lý do là nước dừa chứa hàm lượng kali khá cao, trong khi thận suy yếu không thể đào thải kali hiệu quả, dễ gây tăng kali máu – một tình trạng nguy hiểm có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, thậm chí ngừng tim.

Người suy thận có uống nước yến được không?

Nước yến sào được biết đến là thức uống bổ dưỡng, chứa nhiều protein, axit amin và khoáng chất. Tuy nhiên, nước yến cũng không phải là lựa chọn tối ưu cho người suy thận, bởi hàm lượng đạm và khoáng chất có thể làm tăng gánh nặng chuyển hóa cho thận, đặc biệt là khi chức năng thận đã suy giảm.

Người suy thận có uống nước cam được không?

Nước cam giàu vitamin C, kali và các axit hữu cơ. Người suy thận nên hạn chế uống nước cam, bởi hàm lượng kali trong nước cam khá cao, dễ gây tăng kali máu khi thận không thể đào thải tốt. Ngoài ra, axit citric trong nước cam có thể làm thay đổi môi trường axit-kiềm, ảnh hưởng đến chức năng thận.

Tóm lại, người suy thận có thể uống nước ion kiềm nếu sử dụng đúng cách, đúng độ pH và có sự hướng dẫn của bác sĩ. Mỗi trường hợp cần dựa vào xét nghiệm cụ thể để đảm bảo an toàn.

Hakawa khuyến nghị bạn tuân thủ phác đồ điều trị, chọn nước ít khoáng và theo dõi chỉ số sinh hóa thường xuyên.

Lưu ý: Bài viết mang tính tham khảo, không thay thế chẩn đoán hay điều trị y tế. Vui lòng hỏi ý kiến bác sĩ trước khi áp dụng.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)

Người suy thận uống nước ion kiềm hàng ngày được không?

Trong một số trường hợp giai đoạn nhẹ và đã kiểm soát tốt chỉ số sinh hóa máu, người bệnh có thể sử dụng với lượng vừa phải. Tuy nhiên, không nên uống như nước thông thường nếu không có chỉ định.

Uống nước ion kiềm có giúp cải thiện chức năng thận?

Hiện chưa có bằng chứng y học khẳng định nước ion kiềm có thể phục hồi chức năng thận. Việc điều trị vẫn cần tuân thủ theo phác đồ của bác sĩ.

Có cần dùng loại nước ion kiềm pH thấp cho người suy thận?

Độ pH từ 8.0 đến 8.5 thường được khuyến khích nếu người bệnh được phép dùng. Tuy nhiên, mỗi trường hợp cần xét nghiệm cụ thể.

Người bị xương khớp có uống nước ion kiềm được không ? 

Có nhiều bằng chứng khoa học chứng minh rằng nước ion kiềm có tốt cho xương khớp. Tùy nhiên, còn phải tùy vào cơ địa của mọi người.