Độ pH là gì? Giá trị pH trong các loại nước uống

Từ lâu chúng ta đã nghe nhiều về độ pH, tính kiềm và tính axit của một dung dịch hay môi trường. Nhưng liệu bạn đã thật sự hiểu về “độ pH là gì”? và tầm quan trọng của chỉ số này trong cuộc sống hằng ngày? 

Hãy cùng Hakawa Việt Nam tìm hiểu ngay những sự thật thú vị về chỉ số pH và ứng dụng  của chỉ số này trong cuộc sống và sức khỏe của bạn.

Độ pH là gì

Độ pH là một chỉ số hóa học quan trọng dùng để xác định một dung dịch có tính axit, trung tính hay kiềm (bazơ). Độ pH dao động từ 0 đến 14, cụ thể là:

Ở mức pH < 7, môi trường có tính axit, ở khoảng pH = 7.0 môi trường trung tính và khi pH > 7 môi trường có tính kiềm.

Có thể bạn chưa biết, pH là từ viết tắt của “potential of hydrogen” (Anh), “pondus hydrogenii” (Latin), “pouvoir hydrogène” (Pháp), các tên gọi này đều chỉ mức độ hoạt động của ion hydro (H+) trong môi trường.

Vì cách tính chỉ số pH dựa trên một công thức hóa học có logarit âm:

pH=−log10​[H+]

Cho nên khi nồng độ ion H+ càng cao, pH càng thấp (axit) và ngược lại nồng độ H+ càng thấp, pH càng cao (kiềm).

Tùy thuộc vào loại môi trường mà chỉ số pH khác nhau. Với cơ thể người thì độ pH dao động từ 7.35 đến 7.45.

Các loại độ pH và ứng dụng trong đời sống

Chỉ số và thang đo pH, được giáo sư Søren P. L. Sørensen giới thiệu vào năm 1909, đã trở thành một trong những phát minh quan trọng của thế kỷ 20. 

Từ một công cụ hoá học, pH đã trở thành nền tảng không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực như y học, nông nghiệp, môi trường và chăm sóc sức khỏe. 

Độ pH của nước trong sinh hoạt hằng ngày

Nguồn nước sử dụng mỗi ngày để uống hay nấu ăn đều có chỉ số pH riêng, và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của bạn.

• Nước máy và nước tinh khiết thường có pH gần trung tính (6.5 – 7.5)
• Nước ion kiềm thì cao hơn (8.5 – 9.5), giúp trung hòa acid dư, hỗ trợ tiêu hóa và tăng cường đề kháng.

Duy trì thói quen uống nước có chỉ số pH phù hợp là một trong những cách đơn giản nhất để bạn giữ cơ thể ở trạng thái cân bằng mỗi ngày.

Chỉ số pH của đất trong nông nghiệp

Nếu bạn từng trồng cây hay làm vườn, bạn sẽ biết đất có độ pH phù hợp thì cây mới phát triển tốt. Đất trung tính (pH 6.5 – 7.5) giúp cây hấp thu dinh dưỡng hiệu quả. Nếu đất quá chua hay quá kiềm sẽ làm cây còi cọc, dễ bệnh, năng suất thấp.

Với người làm nông, đo pH đất thường xuyên là cách để chủ động cải thiện chất lượng đất và nâng cao hiệu quả canh tác.

Độ pH của mỹ phẩm trong chăm sóc sắc đẹp

Bạn có biết, làn da khỏe mạnh của bạn có độ pH tự nhiên khoảng 4.7 – 5.5? Đây là lớp màng acid tự nhiên giúp da giữ ẩm và chống lại vi khuẩn.

Mỹ phẩm có chỉ số pH tương thích sẽ giúp bảo vệ làn da tốt hơn, hạn chế kích ứng. Trong khi đó, các sản phẩm có chỉ số pH quá cao hoặc quá thấp có thể khiến da khô rát, mất cân bằng và dễ nổi mụn.

Chỉ số pH của nước tiểu và máu trong xét nghiệm Y khoa

Nếu cơ thể bạn là một hệ thống tinh vi thì pH là một trong những chỉ số then chốt để mọi cơ quan hoạt động nhịp nhàng. Máu trong cơ thể luôn duy trì ở mức pH ổn định từ 7.35 đến 7.45, có môi trường kiềm nhẹ. Chỉ cần lệch một chút thôi, các phản ứng sinh hóa bên trong bạn cũng có thể bị rối loạn nghiêm trọng.

Khác với máu, nước tiểu có độ pH linh hoạt hơn, thường dao động từ 4.5 đến 8.0, phản ánh chính xác chế độ ăn uống, tình trạng thận và lối sống hiện tại của bạn. 

Vì vậy, kiểm tra pH của nước tiểu và máu là cách đơn giản nhưng hiệu quả để bạn theo dõi sức khỏe bên trong.

Vì sao độ pH lại quan trọng

Từ nguồn nước bạn uống đến cách cơ thể giữ cân bằng mỗi ngày, tất cả đều liên quan đến pH. Khi bạn duy trì được trạng thái acid – kiềm ổn định, cơ thể sẽ tiêu hóa tốt hơn, giảm mệt mỏi và phòng ngừa được nhiều rối loạn chuyển hóa.

pH ảnh hưởng thế nào đến nước và thực phẩm bạn tiêu thụ mỗi ngày

Mỗi ngày, bạn nạp vào cơ thể nhiều loại thực phẩm và nước, các loại thực phẩm này có độ pH khác nhau rất lớn.

Các loại nước ngọt có gas, cà phê, thịt đỏ, đồ chiên rán thường có tính axit cao, nếu dùng nhiều và thường xuyên có thể làm tăng mức acid trong cơ thể, ảnh hưởng đến tiêu hóa và nội môi.

Ngược lại, các thực phẩm như rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt và nước ion kiềm có khả năng hỗ trợ tạo ra môi trường kiềm nhẹ trong cơ thể, từ đó giúp trung hòa lượng axit dư thừa và thúc đẩy quá trình trao đổi chất hiệu quả hơn

Việc lựa chọn nguồn nước và thực phẩm có độ pH cân bằng không chỉ giúp bạn cảm thấy nhẹ người hơn, tiêu hóa tốt hơn, mà còn là một bước chủ động để phòng ngừa nhiều bệnh lý mạn tính trong tương lai.

pH quyết định ra sao với môi trường kiềm bên trong cơ thể

Cơ thể bạn luôn cố gắng duy trì một môi trường kiềm nhẹ ổn định (pH 7.35 – 7.45), nhất là trong máu. Khi môi trường bên trong bị axit hóa kéo dài, nó sẽ âm thầm tạo ra những bất ổn: mệt mỏi mãn tính, viêm nhiễm, mất cân bằng nội tiết và giảm khả năng tự phục hồi.

Dù cơ thể có khả năng tự điều chỉnh pH, nhưng nếu bạn thường xuyên ăn uống mất cân bằng, ngủ không đủ giấc hoặc stress kéo dài, hệ thống này sẽ phải “gồng gánh” quá sức ảnh hướng đến sức khỏe lâu dài của bạn.

Việc giữ cho môi trường bên trong cơ thể kiềm nhẹ, ổn định không phải là điều xa vời nó bắt đầu từ những lựa chọn nhỏ mỗi ngày: một bữa ăn xanh, một cốc nước có độ pH phù hợp, một giấc ngủ đủ sâu. 

Giá trị pH trong các loại nước uống

Mỗi loại nước bạn uống mỗi ngày đều mang theo một độ pH khác nhau và sự khác biệt ấy có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa, vị giác, cũng như cách cơ thể phản ứng bên trong. 

Loại nước	Độ pH phổ biến	Đặc điểm
Nước tinh khiết (RO)	6.0 – 7.0	Gần trung tính, ít khoáng, dễ gây axit nhẹ nếu dùng lâu dài.
Nước máy	6.5 – 7.5	Gần trung tính, tùy chất lượng xử lý mà có thể nghiêng về axit hoặc kiềm.
Nước suối / nước khoáng	7.0 – 8.5	Giàu khoáng tự nhiên, độ pH thay đổi tùy nguồn gốc.
Nước ion kiềm	8.5 – 9.5	Tính kiềm nhẹ, giúp trung hòa acid, hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm.
Nước có gas / nước ngọt	2.5 – 4.0	Tính axit cao, dễ bào mòn men răng, ảnh hưởng dạ dày nếu dùng nhiều.
Nước chanh pha loãng	~5.5	Có tính axit nhưng được chuyển hóa thành kiềm khi vào cơ thể.

Khi bạn hiểu được chỉ số pH của từng loại nước, bạn sẽ biết nên uống gì, hạn chế gì, và cân bằng thế nào cho phù hợp với cơ thể mình. Đặc biệt, nếu bạn thường xuyên ăn thực phẩm có tính axit hoặc làm việc căng thẳng, việc bổ sung nước có độ pH kiềm nhẹ mỗi ngày là cách đơn giản nhưng hiệu quả để hỗ trợ cân bằng.

Những cách đo độ pH nước uống tại nhà

Có những cách rất đơn giản để bạn tự kiểm tra độ pH tại nhà, giúp chủ động hơn trong việc chọn nguồn nước tốt cho sức khỏe mỗi ngày. Dưới đây là hai cách phổ biến, dễ áp dụng nhất hiện nay.

Giấy quỳ là lựa chọn đơn giản cho bạn

Bạn chỉ cần nhúng một dải giấy nhỏ vào ly nước đang dùng, sau vài giây màu giấy sẽ thay đổi. So sánh với bảng màu pH đi kèm, bạn có thể biết nước có tính axit hay kiềm. Đây là phương pháp phù hợp nếu bạn chỉ muốn kiểm tra nhanh, chi phí thấp và thao tác dễ dàng. 

Tuy nhiên, giấy quỳ chỉ cho kết quả tương đối, không cho ra con số cụ thể. Vì vậy, nó thích hợp hơn cho việc kiểm tra sơ bộ hoặc dùng cho mục đích tham khảo.

Bút thử pH chính xác cho hộ gia đình

Loại bút này có cảm biến điện tử và màn hình hiển thị số rõ ràng, giúp bạn biết chính xác độ pH của nước trong vài giây. Chỉ cần nhúng đầu bút vào ly nước, bạn sẽ thấy con số hiện lên ngay lập tức. 

Bút thử pH hiện có rất nhiều dòng phổ thông, dễ mua online hoặc tại các cửa hàng thiết bị gia dụng, với mức giá hợp lý. Đây là thiết bị nên có nếu gia đình bạn đang sử dụng máy lọc nước, nước ion kiềm hoặc muốn kiểm soát chất lượng nước uống một cách chủ động hơn.

Cách xử lý nước độ kiềm thấp

Nếu bạn kiểm tra và phát hiện nguồn nước mình đang dùng có độ pH thấp (dưới 6), tức mang tính axit nhẹ, thì nên chủ động điều chỉnh để đảm bảo sức khỏe về lâu dài. Dưới đây là một số phương pháp bạn có thể áp dụng ngay tại nhà.

Nước pH thấp và tác hại tiềm ẩn

Nước có pH thấp thường mang tính axit nhẹ – nhưng nếu sử dụng thường xuyên trong thời gian dài, nó có thể gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực. Cụ thể, nước acid dễ kích thích niêm mạc dạ dày, làm mòn men răng và phá vỡ sự cân bằng nội môi bên trong cơ thể. 

Về lâu dài, điều này khiến cơ thể phải tự điều chỉnh bằng cách lấy khoáng từ xương và mô mềm, làm tăng nguy cơ loãng xương và mệt mỏi mãn tính.

Đun sôi và để nguội để trung hòa nhẹ pH

Đây là cách đơn giản nhất mà bạn có thể áp dụng ngay. Một số tài liệu quốc tế cho thấy việc đun sôi có thể giúp loại bỏ CO₂ hoà tan trong nước, nhờ đó có thể làm giảm tính axit của nước.

Tuy nhiên, hiệu quả của phương pháp này thường không ổn định và chỉ cải thiện nhẹ độ pH. Nó phù hợp nếu bạn muốn xử lý tạm thời trong điều kiện chưa có thiết bị lọc chuyên dụng.

Sử dụng bộ lọc trung hòa

Một số loại bộ lọc hiện nay có thể bổ sung khoáng chất như canxi, magie… để nâng chỉ số pH của nước đến mức dễ chịu hơn cho cơ thể. Đây là giải pháp tương đối nhẹ nhàng, dễ lắp đặt và không làm thay đổi quá nhiều hệ thống nước hiện tại. 

Tuy nhiên, bạn vẫn nên kiểm tra định kỳ để đảm bảo độ pH được duy trì ở mức an toàn.

Lựa chọn máy lọc nước ion kiềm giải pháp lâu dài cho bạn

Nếu bạn muốn một giải pháp vừa hiệu quả vừa ổn định, máy lọc nước điện giải ion kiềm chính là lựa chọn nên cân nhắc. Thông qua công nghệ điện phân, máy giúp tạo ra nguồn nước giàu hydrogen với pH từ 8.5 đến 9.5 – phù hợp cho sức khỏe, dễ hấp thu và có khả năng trung hòa acid dư trong cơ thể. 

Máy lọc nước điện giải ion kiềm là giải pháp đặc biệt lý tưởng nếu gia đình bạn có người lớn tuổi, người bị dạ dày hoặc quan tâm đến phòng ngừa bệnh mạn tính. 

Thông qua bài viết này, Hakawa mong rằng bạn đã hiểu rõ độ pH là gì, vì sao nó quan trọng, và cách để lựa chọn nguồn nước phù hợp cho sức khỏe mỗi ngày.

Một số câu hỏi thường gặp

Độ pH cao là gì?

Độ pH cao là chỉ số pH > 8.5, đây là giá trị thể hiện tính kiềm mạnh của một dung dịch hoặc môi trường.

Độ pH thấp là gì?

Độ pH thấp là chỉ số pH < 6.5, điều này thể hiện dung dịch hoặc môi trường có tính axit.

Độ pH = 7 là axit hay bazơ?

Độ pH = 7 là môi trường trung tính, môi trường được xem là axit khi chỉ số pH < 7 và được xem là bazơ khi chỉ số pH > 7.